De kwaliteit van Hollandse luchten

Klein Kadoelen is de ontwikkeling van een kleine woonbuurt op een voormalig fabrieksterrein in Amsterdam-Noord. Een prachtige locatie, verborgen in het stadsdeel, tussen de grootstedelijke ontwikkelingen aan het IJ enerzijds en het unieke ‘Waterland’ ten noorden van Amsterdam anderzijds. Klein Kadoelen bevindt zich in een hoek tussen de Landsmeerderdijk -deel van de Waterlandse Zeedijk- en de Kadoelenweg, een authentieke straat met lintbebouwing. De locatie biedt een prachtig uitzicht op de Wilmkebreekpolder, een ingepolderd stuk weidelandschap, een waardevol natuurgebied midden in het stadsdeel. Op deze locatie ontwikkelt en bouwt Hurks een woonbuurt met 48 woningen.

DELVA Landscape Architects ontwierp het landschapsplan en de inrichting van de openbare ruimte. Houben / Van Mierlo tekende het stedenbouwkundig plan en het architectonisch ontwerp. Voornaam streven is deze woonbuurt op een vanzelfsprekende, duurzame manier in te voegen in de bestaande stedenbouwkundige context.

Geborgen en open

‘De Landsmeerderdijk bestaat al bijna duizend jaar. De Wilmkebreekpolder al bijna 600 jaar. Zo’n nieuwe woonbuurt moet ook weer eeuwen meegaan. Daarom moet hij passen in de bestaande structuur, de oorspronkelijke lijnen volgen.

Wat opvalt, is dat het terrein tegelijkertijd heel open en heel besloten ligt: lager dan de dijk en achter de lintbebouwing van de Kadoelenweg. Maar in het ontwerp opent het gebied zich naar alle kanten: de dijk, de polder, de Kadoelenweg. De wijk heeft dus alleen maar voorkanten. Dat is een bijzondere dubbelzinnigheid: besloten, maar duidelijk deel van het grotere geheel. Het gebied wordt geen enclave, maar wordt gemakkelijk toegankelijk en het krijgt een uitnodigende openbare buitenruimte met verblijfskwaliteit aan de dijk, in de buurt en natuurlijk aan de polder.’

Organische structuur

‘Bij het ontwerp van de verkaveling hebben we goed gekeken naar dorpen in de nabije omgeving, zoals Broek in Waterland. Daar zie je soms kleine steegjes tussen woningen door, die zich opeens openen naar het landschap. Dat hebben wij ook in Klein kadoelen aangebracht. Door de diepe kavels tussen Kadoelenweg en de polder te ontsluiten met tussenstraatjes en stegen, ontstaan verrassende achtererven en intieme woonplekken. De structuur van de wijk heeft een organische uitstraling. Alsof het zo is ontstaan. Dat voel je als je straks door de buurt wandelt en vanuit kleinere straatjes onverwachte ruimte of woningen ontdekt.’

De inrichting van de openbare ruimte wordt onderverdeeld in drie sferen. De kade, straten/plein & hofjes en stegen.

De lange lijn van de kade maakt een wandeling langs de polder mogelijk en zal zowel als verblijfsruimte als doorgaande wandelroute gebruikt worden. De kade is de plek waar men de polder optimaal ervaart. Om de overgang van de polder naar het Kiekensterrein te verzachten wordt tegen de kade oeverbeplanting met daarin karakteristieke bomen aangebracht. Langs de kade worden door de gerichte plaatsing van bomen, lommerrijke verblijfsplekken ingericht.

De ‘straten’ vormen de hoofdontsluiting van het als erf ingerichte Kiekensterrein. Door de optische versmalling van het totaalprofiel ontstaat er een rijloper die afgescheiden wordt van de margezones. Het plein vormt samen met de kade de voornaamste verblijfsplek in het gebied. Het plein wordt lommerrijk ingericht met grote bomen, halfverharding en een hardstenen zitrand rondom. Een eigen identiteit ontstaat door deze materialisering die op subtiele wijze in de overige inrichting van het plan terugkomt.

De publieke hoven hebben allen een intiem karakter en zullen op subtiele wijze afwijken van elkaar. Vormgegeven hekwerkjes, hagen, en water dragen bij aan spannende contrasten tussen open, gesloten, privé en openbaar. Om de sociale veiligheid te waarborgen en te zorgen voor levendigheid op de pleinen worden zo veel mogelijk woningentrees aan de pleinruimte gesitueerd. De steegjes vormen de toegangen tot de groene hoven. De stegen worden afgekaderd door de gevels of hagen van de naastgelegen kavels.